Kategori: Makaleler

Kaygan Zemin Nerelerde Kullanılır? Küresel ve Yerel Perspektiflerle Bir İnceleme Kaygan zemin, hem fiziksel hem de metaforik anlamda hayatımızda sıkça karşılaştığımız bir kavramdır. Çoğumuz, bir kaygan zemine adım attığımızda temkinli bir şekilde hareket ederiz. Ancak kaygan zemin, yalnızca yürürken dikkat etmemiz gereken bir tehlike değil; aynı zamanda bir çok alanda tasarım, güvenlik ve kültürle de ilişkilidir. Bu yazıda kaygan zemin kullanımını hem küresel hem de yerel perspektiflerden inceleyecek, farklı kültürlerde ve toplumlarda nasıl algılandığını tartışacağız. Kaygan Zemin: Küresel Bir Olgu Kaygan zemin, genellikle güvenlik riski taşıyan bir özellik olarak algılanır. Küresel ölçekte, kaygan zemin kullanımı çoğu zaman kamu alanlarında, iş…

Katmerlenmek Ne Demek TDK? Kökeninden Geleceğine, Kat Kat Açılan Bir Anlam Sözlük sayfalarını karıştırmayı seven, kelimelerin saklı odalarını merak eden dostlarla aynı masadaymışız gibi yazıyorum. “Katmerlenmek” ilk duyduğumuzda kulağa bir hamur işi çağrışımı yapıyor olabilir; ama dilimizde bu kelime, yaşamın hemen her alanına sızan derin bir hareketi anlatır: katların artması, yoğunluğun yükselmesi, bir şeyin üst üste büyümesi… Hadi gel, bu anlamı kökünden bugüne ve yarına doğru birlikte kat kat açalım. TDK’ya Göre Katmerlenmek: Kısa, Net, Etkili Türk Dil Kurumu’nun güncel sözlük kullanımında katmerlenmek “katmerli duruma gelmek” olarak tanımlanır; yani bir şeyin katları artar, katmanlı bir hâl alır, yoğunlaşır. Bu kısa…

“Katastrofik etki”, bir olayın ya da gelişmenin sıradan sonuçların ötesine geçerek toplumsal, ekonomik, çevresel veya psikolojik alanlarda yıkıcı, geri dönüşü zor etkiler yaratması anlamına gelir. Bu tür etkiler yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendirir. Katastrofik Etki Ne Demek? Geleceğe Yön Veren Yıkımın Anatomisi Birlikte Düşünmeye Davet: Felaket mi, Dönüm Noktası mı? Geleceği merak eden biri olarak kendime sıkça şu soruyu soruyorum: “Katastrofik etki” yalnızca büyük bir felaketin sonucu mu, yoksa insanlığın dönüşüm potansiyelini de içinde barındıran bir kavram mı? Bugünün dünyasında yaşadığımız krizlerin çoğu —iklim değişikliği, yapay zekâ, küresel salgınlar, ekonomik çöküşler— sıradan sonuçlar üretmiyor. Aksine, toplumsal yapıları kökten sarsan,…

Ziba Ne Demek? Hangi Dil? Felsefi Bir Bakış Açısıyla Düşünsel Bir Yolculuk Felsefe, kelimelerin ötesine geçmeye çalışır; bir kelimenin anlamını sorgulamak, gerçekte onun varlıkla, bilgiyle ve değerle nasıl ilişkilendiğini anlamak demektir. Bugün, “Ziba” kelimesinin anlamını sorgularken, bu basit görünüşlü kelimenin ardında yatan derin felsefi soruları keşfetmeye davet ediyoruz. Ziba, Türkçede çoğunlukla “güzel” anlamında kullanılsa da, bu anlamın ötesinde bir şeyler aramak, onu yalnızca estetik bir terim olarak görmekten çok daha fazlasıdır. Peki, Ziba ne demek ve hangi dilden gelir? Kelimenin anlamını etik, epistemolojik ve ontolojik perspektiflerden incelemek, dilin dünyamızı nasıl şekillendirdiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Ziba Kelimesinin Etimolojisi ve Anlamı “Ziba”…

Karbondioksit Nerelerde Bulunur? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Hayatta en çok karşımıza çıkan şeylerden biri aslında en az düşündüğümüz şeydir: karbondioksit. Soluduğumuz havada, içtiğimiz gazlı içeceklerde, bitkilerin büyümesinde, hatta iklim krizinin temelinde… Peki bu görünmez gaz nerelerde bulunur ve neden bu kadar önemlidir? Bu yazıda yalnızca kimyasal gerçeklere değil, aynı zamanda bu konuya farklı gözlerle bakan insan yaklaşımlarına da odaklanacağız. Çünkü bazen bir gazı anlamak, sadece formülünü bilmekten değil, onun toplum ve doğa üzerindeki etkilerini farklı bakış açılarıyla değerlendirmekten geçer. Karbondioksit Nedir? Kısa Bir Bilimsel Tanım Karbondioksit (CO₂), bir karbon ve iki oksijen atomundan oluşan, renksiz ve kokusuz bir…

Karahindiba Hikayesi Nedir? Kültürlerin Gözüyle Bir Bitki, Bir Sembol Kültürlerin çeşitliliği, insanın dünyayı algılayış biçimlerini şekillendirir. Bir antropolog olarak, her toplumun kendine özgü bir bakış açısı ve yaşam tarzı olduğunu görmek beni her zaman büyülemiştir. İnsanlar, çevreleriyle kurdukları ilişkileri ritüeller, semboller ve geleneklerle ifade ederler. Ve işte bu noktada, her kültürün tarihindeki bitkiler, doğal dünyayla olan bağlarını ve toplumsal yapıları ne kadar derinden etkilediğini gözler önüne serer. Karahindiba, her ne kadar sıradan bir bitki gibi görünse de, farklı kültürlerde çok derin anlamlar taşır. Bu yazıda, karahindibanın yalnızca biyolojik varlığını değil, aynı zamanda onu çevreleyen sembolik dünyayı da keşfedeceğiz. Karahindiba: Bir…

Tuluat ne demek Osmanlıca? Doğaçlamanın isyankâr mirasına cesur bir bakış Kusura bakmayın; “tuluat”ı sadece nostaljik bir etiket gibi romantikleştirenlere katılamıyorum. Bu kelimeyi düğün eğlencesi, mahalle mizahı, “lafı gediğine koyma” kolaycılığıyla eşitlemek; hem kelimenin Osmanlıca kökünü, hem de sahnedeki riskini ucuzlatıyor. “Tuluat”, akla birden doğan fikirlerin kıvılcımıdır; sahnede karşılığını bulduğunda ise düzenle, otoriteyle, hatta seyircinin konforuyla çarpışabilen bir enerjidir. Bugün bu enerjiyi yeniden düşünmek zorundayız. “Tuluat” Osmanlıca’da ne demek? Osmanlıca “tulûat” (طلوعات), “tulûʿ”un çoğulu; sözlüklerde “akla birden doğan manalar, doğuşlar; hazırlıksız sözler” olarak verilir. Zamanla mecaz anlam genişler ve “doğaçlama”yı da kapsar. Bu yüzdendir ki “tuluat yapmak” deyimi doğaçtan söylemek/oynamak anlamında…